Adım Gerilimi Nedir?

Adım gerilimi, bir topraklama hatası durumunda yeryüzünde oluşan gerilim dağılımının, insanın bir metre mesafedeki iki ayağı arasında oluşturduğu potansiyel farktır. Bu gerilim özellikle yüksek gerilim sistemlerinde meydana gelen toprak hatalarında tehlikeli seviyelere ulaşabilir. Olay yerinden uzaklaştıkça azalan bir grafik oluşturan bu gerilim dağılımı, en yüksek değerine hata noktası yakınında ulaşır. Adım gerilimi, yüksek gerilim tesislerinde çalışan personel için önemli bir risk faktörüdür.

Adım Geriliminin Hesaplanması ve Etki Faktörleri

Adım gerilimi değeri şu faktörlere bağlıdır:

Toprağın özgül direnci (ρ)

Hata akımının büyüklüğü

Topraklama sisteminin yapısı

Kişinin hata noktasına uzaklığı

Hesaplamada IEEE Std 80 formülleri kullanılır:
V_adım = (ρ×I×K)/(2π×L)
Burada K geometri faktörü, L ise adım mesafesidir (genellikle 1m). Özellikle kuru ve kumlu zeminlerde adım gerilimi tehlikeli seviyelere ulaşabilir.

Adım Gerilimine Karşı Koruma Önlemleri

Gradiyent Kontrol Matları: Yüksek gerilim tesislerinde yüzeye özel iletken matlar döşenerek gerilim gradyanı azaltılır.

Uyarı İşaretleri: Tehlikeli bölgelerde uyarı levhaları ve fiziksel bariyerler.

Kişisel Koruyucu Ekipman: Dielektrik tabanlı botlar ve eldivenler.

Topraklama Optimizasyonu: Örgülü bakır iletkenlerle topraklama ağı genişletilmesi.

Çalışma Prosedürleri: Potansiyel tehlikeli bölgelerde çapraz adım tekniğinin uygulanması.