Akım Devresi: Elektrik Enerjisinin Kapalı İletim Yolu

Akım devresi, elektrik enerjisinin kaynaktan (üretici) tüketiciye (yük) ulaşmasını sağlayan kesintisiz iletim yoludur. Bu kapalı döngü, elektrik sistemlerinin temel çalışma prensibini oluşturur ve Ohm Kanunu'na göre davranır.

Temel Bileşenler
Akım Kaynağı:

Jeneratörler

Transformatörler

Güneş panelleri

İletim Elemanları:

Kablolar/busbar'lar

Anahtarlama cihazları (kesiciler, kontaktörler)

Yük (Tüketim Aracı):

Motorlar

Aydınlatma

Elektronik cihazlar

Dönüş Yolu:

Nötr iletken (AC)

Negatif hat (DC)

Devre Türleri ve Özellikleri
Devre Türü Akım Yolu Gerilim Seviyesi Uygulama
Tam (Kapalı) Devre Kaynak → Yük → Kaynak 230V/400V AC Normal işletme
Açık Devre Kesinti noktası 0V Arıza/anahtar kapalı
Kısa Devre Dirençsiz alternatif yol ~0V (yüksek akım) Arıza durumu
Çalışma Prensibi (Ohm Kanunu)
I
=
U
R
I=
R
U
​

I: Devre akımı (A)

U: Kaynak gerilimi (V)

R: Toplam direnç (yük + iletken)

Örnek:

230V kaynak

10Ω yük direnci

0.5Ω hat direnci

I
=
230
V
10
Ω
+
0.5
Ω
=
21.9
A
I=
10Ω+0.5Ω
230V
​
=21.9A
Kritik Tasarım Parametreleri
Akım Taşıma Kapasitesi:

Kablo kesiti seçimi (IEC 60364-5-52)

Termal sınırlar (PVC: 70°C, XLPE: 90°C)

Gerilim Düşümü:

Max. %3 (aydınlatma), %5 (motor)

Koruma Sistemleri:

Aşırı akım koruma (IEC 60947-2)

Kaçak akım rölesi (30mA)

Arıza Durumları ve Etkileri
Arıza Türü Akım Değeri Riskler
Kısa Devre 10-100×I_n Ark, yangın, ekipman hasarı
Açık Devre 0A Enerji kesintisi
Toprak Kaçağı 0.03-10A Elektrik çarpması riski
Test ve Ölçüm Prosedürleri
Süreklilik Testi:

Direnç ≤0.5Ω (topraklama devreleri)

Yalıtım Testi:

≥1MΩ (500V DC ile)

Yük Testi:

Akım ölçümü (nominal değer ±%10)

Örnek Uygulama:
Endüstriyel bir motor devresi:

Kaynak: 400V trafo

Hat: 35mm² XLPE kablo (I_z=140A)

Koruma: 63A gecikmeli sigorta

Yük: 30kW motor (I_n=56A)