Elektrik İşletme Yerleri: Yetkili Personel Erişimli Özel Alanlar
Elektrik işletme yerleri, enerji üretim, iletim ve dağıtım sistemlerinin güvenli çalışması için ayrılmış, yalnızca yetkili personelin girebildiği teknik alanlardır. Bu yerler, Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği (Madde 14) ve IEC 61936 standartlarıyla düzenlenir.
Temel Özellikler ve Erişim Kuralları
Erişim Sınırlaması:
Sadece yetkili elektrik personeli (EPY sertifikalı)
Ziyaretçiler için refakat zorunluluğu
Biyometrik/kartlı geçiş sistemleri
Güvenlik Önlemleri:
IP54 korumalı elektrik panoları
Yüksek gerilim uyarı levhaları
Acil durum enerji kesme butonları
Elektrik İşletme Yeri Türleri
Yer Türü Örnekler Gerilim Seviyesi Özel Gereksinimler
Santral Makine Daireleri Hidroelektrik türbin salonları 6.6kV-36kV Gürültü izolasyonu, titreşim önleme
Trafo Merkezleri GIS (Gaz İzoleli Sistem) odaları 36kV-420kV SF₆ gaz kaçak sensörleri
Kumanda Odaları SCADA kontrol merkezleri 24V DC-400V AC UPS destekli enerji
Dağıtım Panoları Endüstriyel MCC (Motor Kontrol Merkezi) 400V-690V Ark korumalı (IEC 61641)
Test Laboratuvarları Yük test odaları 0-150kV Faraday kafesi, yalıtımlı zemin
Tasarım ve İşletme Standartları
Fiziksel Yapı:
Yangına dayanıklı kapılar (EI60 sınıfı)
Havalandırma (10 hava değişimi/saat)
Aydınlatma (min. 500 lüks)
Elektriksel Emniyet:
Çift yalıtım (IEC 60664-1)
Topraklama direnci ≤2Ω (IEC 60364-4-41)
Gerilim altında çalışma prosedürleri
İşaretleme:
Dikkat! Yüksek Gerilim uyarıları
Yönlendirme şemaları
Acil çıkış işaretleri
Personel Yetkilendirme Kriterleri
Eğitim:
Elektrik İş Güvenliği (MEB onaylı)
Yüksek gerilim sertifikası (EPY-B sınıfı)
Kişisel Koruyucu Donanım:
1000V izole eldiven (IEC 60903)
Ark flash korumalı tulum (NFPA 70E)
Dielektrik ayakkabı
Prosedür Bilgisi:
İzolasyon talimatları
Kilitleme-etiketleme (LOTO)
İlkyardım eğitimi
Özel Durumlar ve Riskler
Risk Türü Önleyici Tedbir Standart
Ark Patlaması Ark flaş hesaplaması (IEEE 1584) NFPA 70E
Elektrostatik Deşarj Topraklanmış bileklik IEC 61340-5-1
Manyetik Alan Ferromanyetik malzeme sınırlaması ICNIRP 2020
Örnek Uygulama:
Bir trafo merkezinde:
Erişim: Parmak izi okuyucu + RFID kart
Güvenlik: Termal kamera ile pano izleme
Acil Durum: Otomatik yangın söndürme (NOVEC 1230)
