Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği

Topraklama Tanımları ve Kapalı Yer Sınıflandırması
1. Topraklamaya İlişkin Temel Tarifler
Elektrik tesislerinde topraklama ile ilgili teknik tanımlar için Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği (Madde 4) esas alınmalıdır. Öne çıkan tanımlar:

Terim Tanım
Koruma Topraklaması İnsan hayatını tehlikeli temas gerilimlerine karşı korumak için yapılan topraklama
İşletme Topraklaması Sistemin doğru çalışması için yapılan topraklama (nötr topraklama gibi)
Topraklama Direnci Topraklayıcı ile referans toprak arasındaki maksimum direnç değeri (Örn: TT sistemde ≤10Ω)
2. Kapalı Yer Çeşitleri ve Sınıflandırma Kriterleri
Kapalı yerler, ortam koşullarına göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılır. Tüm alanın tek tip sayılması zorunlu değildir – lokal koşullar dikkate alınır.

A) Kuru Yerler
Tanım: Nem oranı %75'in altında, iyi havalandırmalı alanlar

Örnekler: Ofisler, konutlar, kuru depolar

Yalıtım Standardı: IEC 60664-1 (temel izolasyon yeterli)

B) Nemli Yerler
Tanım:

Sürekli %75-95 nem

Ara sıra su buharı/yoğuşma

Kısmi Nem Örneği: Bir trafo odasının yağ sızıntılı bölümü → Sadece bu kısım nemli sayılır

C) Islak Yerler
Tanım:

Doğrudan su sıçraması veya %95+ nem

Örnekler: Yıkama istasyonları, soğuk hava depoları

Koruma Sınıfı: IPX4 ve üzeri (IEC 60529)

D) Özel Riskli Yerler
Kimyasal Etkili: Asit/baz buharı (CTI değeri ≤100)

Patlayıcı Ortamlar: Ex-proof ekipman zorunluluğu (ATEX Direktifi)

3. Sınıflandırma Prosedürü
Ortam Analizi:

Nem ölçümü (hygrometer)

Sıcaklık değişim grafiği

Havalandırma verimliliği testi

Bölgesel Değerlendirme:

Alanın %30'undan fazlası nemli ise → Tüm alan nemli sayılır

%10-30 arası → Sadece ilgili bölge riskli kabul edilir

Dokümantasyon:

Ortam koşulları raporu

Ekipman seçim gerekçeleri

4. Uygulama Örnekleri
Senaryo Sınıflandırma Alınacak Önlemler
Fabrika içi kuru depo Kuru yer Standart IP20 ekipman
Mutfak lavabo altı kabini Nemli yer (lokal) IP44 korumalı buat
Yüzme havuzu pompa odası Islak yer IP67 pano, 30mA RCD
Kimyasal depo havalandırmasız köşe Kimyasal riskli bölge CTI >400 malzeme, Ex-d tipi aydınlatma
5. Yönetmelik Referansları
Türk Standardı TS HD 60364-7-701: Özel tesisatlar (ıslak yerler)

IEC 60079-10: Patlayıcı ortam sınıflandırması

Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği Madde 12: Nemli/ıslak yer kuralları