Hat Teması: Dirençli Kısa Devre Olayı

Hat teması, elektrik devrelerinde kısmi direnç üzerinden gerçekleşen anormal iletim durumudur. Klasik kısa devreden farkı, akım yolunda faydalı bir direnç bulunmasıdır. Bu durum, IEC 60909 ve TS HD 60364 standartlarında özel olarak ele alınır.

1. Temel Özellikler
Karakteristik Hat Teması Klasik Kısa Devre
Direnç Varlığı Evet (0.1Ω-10Ω) Hayır (~0Ω)
Akım Büyüklüğü 1-10×I_n 10-100×I_n
Termal Etki Lokal ısınma Yıkıcı ark enerjisi
Tespit Zorluğu Koruma cihazları atmayabilir Anında kesme
2. Oluşum Mekanizmaları
Zayıf Bağlantılar:

Gevşemiş klemensler (0.5-2Ω)

Oksitlenmiş baralar (1-5Ω)

Kısmi İzolasyon Hatası:

Nemli ortamlarda yüzey iletkenliği

Karbonize olmuş izolasyon (10-100Ω)

Ekipman Arızaları:

Motor sargılarında kısmi kontakt

Trafo disklerinde delinme

3. Risk Analizi
Yangın Riski:

P
=
I
2
×
R
(
O
¨
rn: 10A² × 2Ω = 200W)
P=I
2
×R(
O
¨
rn: 10A² × 2Ω = 200W)
Gerilim Düşümü:

Δ
U
=
I
×
R
(
S
¸
ebeke kararsızlı
g
˘
ı)
ΔU=I×R(
S
¸
​
ebeke kararsızlı
g
˘
​
ı)
4. Tespit Yöntemleri
Yöntem Uygulama Standart
Termal Görüntüleme 5°C'den fazla ısınma noktaları IEC 62446-3
Direnç Ölçümü Bağlantı noktalarında ≤0.1Ω IEC 60364-6
Harmonik Analiz %3'ten fazla THD artışı IEEE 519
5. Koruma Sistemleri
Özel Röleler:

Dirençli toprak hatası rölesi (5-50Ω aralığı)

Yüksek empedanslı diferansiyel koruma

Pasif Önlemler:

Antioksidan macun uygulaması

Titreşim önleyici bağlantılar

Örnek Vaka:
Bir fabrikada 400V motor beslemesinde:

Belirti: Kablo başlığında 85°C ısınma

Tespit: 0.8Ω direnç (klemens oksitlenmesi)

Çözüm: Bağlantı temizliği + sıkma tork kontrolü