Kolay Tutuşabilen Katı Maddelerin Bulunduğu Yerler: Yangın Riskine Özel Elektrik Tesisatı

Bu tür ortamlar, alev alma sıcaklığı düşük ve hızlı yanıcılık özelliği gösteren katı maddelerin bulunduğu, elektrik tesisatı için en yüksek yangın riski taşıyan alanlardır. Tasarımı IEC 60079-14, NFPA 497 ve ATEX Direktifi'ne göre yapılmalıdır.

Temel Özellikler ve Test Kriterleri
Yanıcılık Testi:

Kibrit Testi: 10 saniye alev temasından sonra kendiliğinden yanmaya devam etme

Örnek Maddeler:

Saman/tozu (alevlenme sıcaklığı: 250°C)

Magnezyum talaşı (400°C'de patlayıcı yanma)

Kağıt lifleri (ISO 871:2006'ya göre ≤350°C)

Risk Sınıflandırması:

Zone 22 (IEC 60079-10-2): Havada yanıcı toz bulutu oluşabilen

Class II (NFPA 70): Yanıcı toz riski olan

Elektrik Tesisatı Kuralları
Bileşen Teknik Şartname Standart
Kablo Halojensiz, alev geciktirici (LSZH) IEC 60754-1
Motorlar Ex tb IIIB sınıfı (toz dayanımlı) IEC 60079-31
Aydınlatma IP65, Ex tc korumalı LED armatür IEC 60079-0
Pano Toz sızdırmaz (IP6X), basınçlı havalı IEC 61241-4
Zorunlu Koruma Sistemleri
Pasif Önlemler:

Kablo kanallarında 30cm hava boşluğu

Ekipmanların yanıcı maddelerden 1.5m uzakta olması

Nomex izoleli trafolar

Aktif Sistemler:

Ark algılama (AFDD - IEC 62606)

Toz birikimi sensörleri (≥5mm'de alarm)

Otomatik yangın söndürme (mikrokapsüllü sıvı)

Uygulama Örnekleri ve Çözümler
Mekan Risk Faktörü Özel Tesisat Çözümü
Saman Ambarı Toz patlaması Ex tb IIIC motorlar, vakumlu panolar
Kağıt Geri Dönüşüm Kağıt tozu + statik Antistatik zemin, 24V DC sistem
Magnezyum Atölyesi Metal tozu patlaması Ex-d sınıfı ekipman, azot inertizasyonu
Montaj ve Bakım Prosedürleri
Kurulum:

Kablolar dikey çekilmeli (toz birikimini önleme)

Pano havalandırmasız olmalı (pozitif basınçlı hariç)

Bağlantılar kıvılcımsız aletlerle yapılmalı

Periyodik Kontroller:

Günlük: Toz birikimi kontrolü

Aylık: Termal kamera ile sıcak nokta taraması

Yıllık: Ex ekipman sertifika geçerlilik kontrolü

Standartlar ve Yönetmelikler
TS EN 61241-14: Yanıcı tozlu ortamlar

NFPA 654: Yanıcı tozlarda yangın önleme

IEC 60079-0: Patlamadan korunma genel kurallar

ATEX 114: Ekipman sertifikasyonu

Örnek Proje:
Bir kağıt fabrikası ambarında:

Kablo: LSHZ tipi, çelik kanal içinde

Aydınlatma: Ex ic IIB T4 sınıfı LED

Koruma: 50mA DC kaçak akım rölesi

Zemin: İletken epoksili (≤1MΩ)