Tarım İşletmelerinde Elektrik Tesisatı: Özel Risk Ortamları İçin Tasarım

Tarım işletmeleri, nem, kimyasal buhar, toz ve yanıcı maddelerin elektrik tesisatı üzerinde özel riskler oluşturduğu mekanlardır. Bu tesislerin tasarımı IEC 60364-7-705 ve TS HD 60364-7-705 standartlarına tabidir.

1. Risk Faktörleri ve Sınıflandırma
Risk Türü Örnek Mekanlar Elektriksel Tehdit
Nem/Korozyon Ahırlar, kümesler Yalıtım bozulması, kaçak akım
Yanıcı Toz Samanlık, zahire ambarı Kıvılcımla yangın
Kimyasal Etki Gübre depoları, süt sağım Kablo kılıfında bozulma
Hayvan Hareketi Büyükbaş barınakları Mekanik hasar, kopma riski
2. Zorunlu Tesisat Kuralları
A) Genel Prensipler
Gerilim: 230V TN-S sistemi (TT sistem yasak)

Koruma: 30mA kaçak akım rölesi (tüm devrelerde)

Kablo: Çift izoleli, kimyasal dirençli (H07RN-F)

B) Özel Uygulamalar
Bileşen Tarımsal Çözüm Standart
Aydınlatma IP65 kafes korumalı LED IEC 60598-2-24
Prizler Kapaklı, kilitli (IP54) IEC 60309
Motorlar IP55 sınıfı, toz geçirmez IEC 60034-5
Dağıtım Paslanmaz çelik panolar (1.2m yüksekte) IEC 61439-3
3. Mekanlara Özel Çözümler
Mekan Riskler Teknik Önlemler
Ahır/Kümes Nem + amonyak buharı IP66 aydınlatma, paslanmaz buat
Samanlık Toz patlaması Ex-tD ekipman, alev geçirmez kanal
Süt Sağım Ünitesi Islak zemin 24V SELV sistem, kauçuk izoleli prizler
Gübre Deposu Aşındırıcı kimyasallar PVC kaplı kablolar, havalandırmalı pano
4. Hayvan Barınakları İçin Ek Kurallar
Kablo Yerleşimi: Hayvan erişiminden 2m yüksekte

Koruma: Çelik koruyucu boru (düşmeye karşı)

Topraklama: 4mm² YE kablo, ≤10Ω direnç

Acil Durum: Elle ulaşılabilir enerji kesme butonu

5. Bakım ve Denetim
Haftalık:

RCD testi

Kablo hasar kontrolü

Aylık:

Topraklama direnci ölçümü

Kimyasal etki kontrolü

Yıllık:

Termal kamera ile pano taraması

Yalıtım direnci testi (≥1MΩ)

Örnek Proje:
500 başlık süt çiftliği:

Aydınlatma: 50 adet IP66 LED (6000K)

Pano: 200A paslanmaz çelik, IP54

Kablolama: H07RN-F 4mm², çelik kanalda

Güvenlik: Her 20m'de acil stop butonu