Mimari Proje Nedir

Mimari proje, inşası henüz gerçekleşmemiş bir yapının, iç ve dış görünüşlerinin çizildiği, yapının mimari boyuttaki tüm detaylarının belirlenerek kağıda döküldüğü bir tasarımdır. Mimari proje, bir yapının temel fonksiyonlarını, estetik yönlerini ve inşa edilebilirliğini gösteren kapsamlı bir belgedir. Bu proje, inşaat sürecinin yönlendirilmesinde, uygulama aşamalarının belirlenmesinde ve yapı ruhsatı almak için gerekli başvurularda kullanılır.
 
Mimari Proje Süreçleri
Mimari projenin hazırlanma süreci, birkaç aşamadan oluşur. Bu aşamalar, projenin karmaşıklığına, büyüklüğüne ve gereksinimlerine bağlı olarak daha detaylı hale gelebilir. İşte mimari projenin temel aşamaları:
 
1. Alan Uygunluğu Tespiti

• Proje sürecinin ilk adımıdır. Yapının yapılacağı alanın, imar planına, çevresel düzenlemelere ve yerel yönetmeliklere uygun olup olmadığının kontrolüdür. Bu aşamada, yapı için uygun bir alan belirlenir.

2. Taslak Hazırlanması

• Alan uygunluğu belirlendikten sonra, taslak proje hazırlanır. Bu aşama, yapının genel tasarımının kabaca şekillendirilmesi ve ilk izlenimin oluşturulmasıdır. Taslakta, yapının temel yerleşimi, kat planları ve bazı ana öğeleri belirlenir.

3. Detaylandırılmış Proje Çizimi

• Taslak proje üzerinden yapılan detaylı çalışma, mimari projenin ana çizimlerini oluşturur. Bu aşama, binanın tüm iç ve dış özelliklerini, yapının kullanılacak malzemeleri, alan düzenlemeleri ve çevresel unsurları içerir.

 
Mimari Proje Aşamaları
 
Mimari proje süreci, belirli aşamalardan oluşur. Bu aşamalar, yapının ilk tasarımından inşaatın başlatılmasına kadar devam eder. İşte bu aşamalar:
 
1. Fikir Projesi (İlk İzlenim)

• Fikir projesi, yapısı gerçekleşecek olan mimariyle ilgili oluşan ilk izlenimi içeren projedir. Bu aşama, yapının temel işlevselliği ve tasarımının kabaca şekillendirildiği ilk çizimlerdir. Fikir projesi, genellikle daha çok konsept düzeyinde olup, büyük değişiklikler yapılabilir.

2. Avan Projesi (Ön Proje)

• Avan proje, yapının kabaca detaylandırıldığı ve genel hatlarıyla mimari projenin oluşturulduğu aşamadır. Bu aşamada, bazı ölçeklendirmelerle birlikte yapı malzemeleri, tesisat sistemleri, çevresel unsurlar ve temel düzenlemeler yer alır. Avan projede, projenin şekli, boyutları, kullanımı ve yerleşimi hakkında daha fazla bilgi bulunur.

3. Kesin Proje

• Avan proje sonrası gerçekleştirilen kesin proje, yapının teknik özelliklerini belirler ve projeyi çizime aktarır. Bu aşama, yapının teknik yönlerinin detaylandırıldığı, malzeme ve yapı sistemlerinin belirlendiği aşamadır. Kesin proje, binanın inşa edilmesinin sağlanması için gereklidir.

4. Uygulama Projesi

• Uygulama projesi, inşaatın başlatılabilmesi için düzenlenen projedir. Kesin projede alınan kararlar daha da detaylandırılır. Ayrıca, uygulama projesi, tüm inşaat süreçlerinin başlatılabilmesi için gerekli olan projedir. Bu aşamada, projede yer alan tüm çizimler daha ayrıntılı hale gelir ve her bir öğe uygulama için hazır olur.

5. Detay Projesi

• Detay projesi, inşaatın başlamasından önce hazırlanan, yapı elemanlarının detaylarının yer aldığı çizimlerdir. Bu proje, tüm mimari detayları içerir ve uygulama sırasında karşılaşılabilecek her türlü durumu önceden planlamayı sağlar. Detay projesi, son onay ve ruhsat işlemleri için gerekli olan proje aşamasıdır.

 
Diğer Proje Aşamaları ve Gereklilikler

Mimari proje sürecinde, çeşitli ek süreçler ve kontrol aşamaları da yer alır:
 
1. Çevresel Düzenlemeye Uygunluk Kontrolü

• Yapının çevresel faktörlerle uyumlu olması, çevre dostu tasarım ilkelerine göre şekillendirilmesi gereklidir. Bu nedenle, çevresel düzenlemelere uygunluk kontrolü yapılır. Çevreye olan etkileri azaltmak, enerji verimliliğini sağlamak ve doğal kaynakların korunmasına dikkat edilir.

2. Bütçe Hesaplaması

• Yapının tasarımı belirlenirken, projenin bütçesi hesaplanır. Bu hesaplama, malzeme, işçilik, inşaat süreci ve diğer harcamaların öngörülmesini sağlar. Bütçe hesaplaması, projenin ekonomik yönünü belirler.

3. İnşanın Başlatılması

• Tüm projeler onaylandıktan ve gerekli ruhsatlar alındıktan sonra inşaat süreci başlatılır. İnşaatın başlatılması için uygulama projeleri ve detay projeleri, şantiye şefine ve inşaat ekiplerine sunulur.

 
Mimari Proje Bileşenleri
 
Bir mimari proje genellikle çeşitli çizimler, hesaplamalar ve raporlar içerir. İşte mimari projenin temel bileşenleri:
 

1. Genel Yerleşim Planı (Site Planı)

• Açıklama: Bina veya yapılar arasındaki ilişkiyi, araziyi, çevresel koşulları, sokak bağlantılarını, ulaşım yollarını ve diğer dış öğeleri gösteren harita tarzı çizimdir.

• İçerik: Yapının konumunu, yönelimini, otopark alanlarını, peyzaj düzenlemelerini ve çevredeki altyapıyı belirtir.

2. Kat Planları

• Açıklama: Her katın ayrıntılı planlarını gösteren çizimlerdir. Bu planlarda, odaların büyüklüğü, duvarlar, kapılar, pencereler ve diğer iç mekân elemanları yer alır.

• İçerik: Oda planları, odalar arasındaki geçişler, odaların kullanım amacına göre düzenlemeler (banyo, oturma odası, yatak odası vb.).

3. Cephe Çizimleri

• Açıklama: Yapının dış görünüşünü gösteren çizimlerdir. Cepheler, yapının estetik yönünü ve malzeme kullanımı gibi detayları ortaya koyar.

• İçerik: Binanın ön, arka ve yan cephelerini detaylandırır, pencere yerleşimlerini, balkonları, dış yüzeydeki malzeme seçimlerini içerir.

4. Kesitler

• Açıklama: Binanın içinden bir bölümün kesildiği görünümü gösteren çizimlerdir. Kesitler, binanın yapısal ve iç düzenini daha detaylı bir şekilde sunar.

• İçerik: Katlar arasındaki yüksekliği, yapının içindeki boşlukları, merdivenler, asansörler, tesisat boruları gibi unsurları içerir.

5. Detay Çizimleri

• Açıklama: Yapının belirli kısımlarının daha büyük ölçekle çizildiği, ince detayların verildiği çizimlerdir. Bu, inşaat sürecinde uygulama için önemli bilgiler sağlar.

• İçerik: Kapı, pencere, duvar birleşim noktaları, merdiven, balkon gibi ayrıntılar yer alır.

6. Yapısal Planlar

• Açıklama: Binanın taşıyıcı sistemini ve yapısal bütünlüğünü gösteren çizimlerdir. Bu planlar, inşaatın güvenliği açısından oldukça önemlidir.

• İçerik: Temel, kolon, kiriş, döşeme ve çatılarla ilgili detaylar içerir.

7. Malzeme ve Yüzey Seçimi

• Açıklama: Binanın dış ve iç yüzeylerinde kullanılacak malzemelerin, renklerin ve dokuların seçildiği çizimlerdir.

• İçerik: Malzeme listeleri ve yüzey kaplamalarının türleri (seramik, alçıpan, ahşap vb.).

8. Peyzaj ve Dış Mekân Düzenleme

• Açıklama: Binanın çevresindeki alanın düzenlenmesi, bitki örtüsü, yollar ve diğer dış mekân öğelerini kapsayan çizimlerdir.

• İçerik: Bahçeler, otoparklar, yürüyüş yolları, oturma alanları gibi dış mekân düzenlemeleri.

Mimari projeler mimarlar tarafından hazırlanır.
​